روش‌شناسی اجتهاد آیت الله بروجردی از منظر استاد رحمان‌ستایش (موسسه فهیم)

 
وقتی که ما درس خارج را شروع کردیم، اساتید یک تعبیر را زیاد میگفتند که «ورود و خروج نسبت به مسائل را یاد بگیرید.» ما آن موقع متوجه نمیشدیم و بعداً فهمیدیم که حضرات به زبان قدیمی حرف زده اند و به زبان امروزی همان روش است. یعنی ما چگونه طرح بحث کنیم، چگونه ادله را سامان دهیم و چگونه نتیجه گیری کنیم، اگر می خواهید که اجتهاد یاد بگیرید، اجتهاد همین است. شما اگر در روش های مختلف اجتهادی تبحر پیدا کنید، اگر ببینید یک نفر از یک زاویه و مقطعی وارد شود، نتیجه آن را هم خواهید دانست، چون اینگونه وارد بحث شده است نتیجهی آن این خواهد بود و اگر بطریق دیگری وارد میشد ، نتیجهی آن فرق میکرد. کسانی که تبحر داشته باشند، میتوانند براحتی این را بفهمند.

برگزار شده در موسسه پژوهشی فهیم، ۱۳۹۰/۷/۲۳
دانلود فایل صوتی نشست


متن تفصیلی در ادامه مطلب

استاد علیدوست: با روش آیت الله خویی و اصول عملیه نمی‌توان نظام‌سازی کرد (مصاحبه با مهرنامه)

شما در مکتب تجمیع ظنون و در جبهه مقابل مکتب آیت الله خوئی قرار می گیرید. دلایل این دلبستگی‌تان چیست؟

بله؛ این طور است. در آثارم (فقه و عقل، فقه و عرف و فقه و مصلحت) هم مشهود است. به نظرم فقه مکتب تجمیع ظنون به واقعیت نزدیکتر است. چنانکه پاسخگوتر هم است. چراکه بر اساس مکتب آقای خوئی یعنی اصول عملیه نمی توان قانون نوشت و نظام و حکومتی را تاسیس و اداره کرد. نمی توان در قانون گفت: احتیاط این است! همچنین وقتی کل تاریخ فقاهت را نگاه می کنیم، بی‌تردید غلبه از سوی مکتب تجمیع ظنون است.

متن تفصیلی در ادامه مطلب

استاد علیدوست: روش شناسی فقه صاحب جواهر

🔹(اعتقاد به روش #تجمیع_ظنون)
مرحوم صاحب جواهر در روش شناسی اجتهاد خود روایت ضعیف و شهرت را صفر در نظر نمی‌‌‌گرفتند که سپس بگویند که از این دو، عدد حاصل نمی‌‌‌شود.

🔹(عدم پذیرش مبنای کلامی سمحه بودن شریعت)
صاحب جواهر سهولت و سمحه بودن شریعت را به عنوان یک قاعده نمی‌‌‌پذیرد، ولی آن را به عنوان یک پارادیم و پیشفرض عام و رویکرد به ادله که در فتوای فقیه نیز تاثیرگذار است نگاه می‌‌‌کنند؛ زمانی که محقق اردبیلی بیان می‌‌‌کند که سهولت دین اقتضا می‌‌‌کند که در امر قبله قائل به نظرخاصی بود، مرحوم صاحب جواهر موضع تندی می‌‌‌گیرند و بیان می‌‌‌کنند که سهولت دین به معنی تساهل و بی اعتنا گذشتن از احکام دین نیست.

همایش نکوداشت صاحب جواهر، ۱۳۹۷

متن تفصیلی در ادامه مطلب

استاد علیدوست: روش شناسی اجتهاد آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی

آیین نکوداشت آیت‌ﷲ حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، موسس حوزه علمیه قم، با هدف بررسی روش‌شناسی فقاهتی آن فقیه و مرجع شیعی، با سخنرانی استاد ابوالقاسم علیدوست در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۳، در بیت شریف مرحوم آیت‌ﷲ حائری برگزار شد.

 

بسم ﷲ الرحمن الرحیم. الحمدلله والصلاة والسلام علی رسول ﷲ وعلی آله آل ﷲ، الذین بهم فتح ﷲ وبهم یختم ﷲ ولعنة ﷲ علی أعدائهم أعداء ﷲ إلی یوم لقاء ﷲ. ﷲم صل علی محمد و آل محمد واهدنا لما اختلف فیه من الحق بإذنک إنک تهتدی من تشاء إلی صراط مستقیم.

از حضور اساتید، بزرگان و سروران و طلاب فاضلی که در اینمجلس مستطاب شرکت فرمودند، تشکر می‌کنم؛ همچنین از بیت حضرت آیت‌ﷲ‌العظمی سیستانی و سرور گرامی‌مان حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین شهرستانی که در تأسیس این بنیان خیر سهم تمام داشتند. از اساتید بزرگوار عذرخواهی می‌کنم که وقت‌شان را ضایع می‌کنم، اما در هر صورت عنوان شده که حقیر، موضوع بحث را دنبال کنم.

موضوعی که در نظر گرفته شده، روش‌شناسی فقاهت آیت‌ﷲ مؤسس در فقه، و اصول فقاهت به معنای منهج فقهی ایشان است؛ هم در فقه، هم در اصول فقه. اما ممکن است این سؤال برای برخی از افاضل پیش بیاید که ثمره روش‌شناسی فقاهت یک شخصیت، یک مکتب یا یک مکان چیست؟ روشن است که با تأمل بیشتر، می‌توان آثاری را بر روش‌شناسی مترتب کرد؛ اولا وقتی روش فقاهت یک شخصیت دانسته شود، می‌توان مدیریت او را بر بحث‌ها پیش‌بینی کرد، و طبیعتا اگر آن شخصیت، نقد، انتقاد یا تأییدی دارد، می‌توان دریافت که این نقد، بنایی است یا مبنایی.

متن تفصیلی در ادامه مطلب

استاد علیدوست: روش شناسی اجتهاد شیخ انصاری

شیخ اعظم در روش اجتهاد، به مدرسه‌ی تجمیع ظنون تعلق دارد و لذا در کتابهای فقهی و اصولیِ این ایستاده بر قله، “انصاف” جایگاه پیدا می‌کند. البته شیخ “انصاف” را دلیل پنجم نمی داند. ادله اربعه  همان اسناد چهارگانه قرآن، سنت، اجماع و عقل است اما چون شیخ اعظم به مسلک تجمیع ظنون تعلق دارد در کتاب مکاسب از “انصاف” استفاده می کند.

 

متن کامل در ادامه مطلب

 

تفاوت روش اجتهادی امام خمینی در عبادات و معاملات

🔹در نگاه بسیاری از فقیهان میان استنباط احکام #معاملات و استنباط احکام #عبادات تفاوت چندانی وجود ندارد و استنباط همه  احکام شرعی اعم از معاملات و عبادات را توقیفی و وابسته به نص شارع می دانند.

🔹ولی در روش استنباطی امام(ره)، تفاوت چشمگیری میان استنباط احکام باب معاملات و باب عبادات به چشم می خورد  و در باب #معاملات، نگاه #عقلایی پررنگ به مباحث دارند.

(مکتب فقهی امام خمینی، سعید ضیایی فر، ص267)