مطالعه در فضاى استنباط (و طبعاً در درس خارج) قواعد و ضوابط ویژهاى دارد. یکى از این قواعد و ضوابط، توجه و پرداختن جدى و منضبط به اقوال فقهاست. در این باره دو وضعیت در درسهاى خارج و مطالعات استنباطى مشاهده مىشود:
الف) پرداختن به اقوال و نقل آن به صورتى که غیرمنضبط و گاه افراطى: این وضعیت، فضاى درس و یا مطالعه را از اقوال پر مىکند و با بررسى فهرستوار اقوال، مجالى براى پرداختن به سایر فعالیتهاى لازم - که بدون آنها استنباط به درستى شکل نمىگیرد - باقى نمىماند. از این نوع پرداختن مىتوان به نقل قول صدفهاى، دیمى و فلهاى یاد کرد
ب) نپرداختن به اقوال: اخیراً مرسوم شده است که پرداختن به اقوال کنار گذاشته مىشود و تنها یک یا چند قول، و عمدتاً قول فقیهى معاصر، همچون آیت اللّه خویى نقل مىگردد.
در این نوشتار برآنیم که وضعیت مطلوب و اثبات درستى و ابعاد این مسئله را با طرح سه محور پىگیرى کنیم:
- نگاهى اجمالى به پیشینه نقل اقوال
- اهداف پرداختن به اقوال
- گروهبندى اقوال و ضوابط پرداختن به آنها ... .
مقاله: روش‌شناسی اجتهاد در اقوال، فصلنامه فقه، شماره ۶۸، تابستان ۱۳۹۰
این مقاله ادامه‌دار بوده است اما ظاهرا مقالات بعدی آن منتشر نشده است؛ استاد مبلغی در کتاب درس خارج و گام‌های اجتهاد نیز به بررسی روش بررسی اقوال پرداخته‌اند.
متن کامل این مقاله را در ادامه مطلب مطالعه فرمایید.
