استاد علیدوست؛ اهمیت روش‌شناسی اجتهاد و انواع آن (نشست روش‌شناسی فقه هنر)

به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «روش‌شناسی اجتهاد در فقه هنر»، گفت: همیشه در مکاسب این پرسش برایم مطرح بود که چرا شیخ انصاری روش خاصی در اجتهاد ایجاد کرده است که البته منتقدانی هم داشته و دارد. روش شیخ این است که با تجمیع ظنون به اطمینان و یا بهترین راه ممکن می‌رسد؛ این روش در برابر روش مدرسه‌ای و صناعت‌محور و ریاضی و صغری کبری است که قهرمان این روش در دوره معاصر آیت‌الله خویی است. ایشان چون تفکر مدرسه‌ای دارد، شهرت را جابر ضعف سند و دلالت نمی‌داند ولی شیخ آن را روا می‌دارد.

گزارش تفصیلی در ادامه مطلب

استاد خسروپناه: شکل‌گیری نظامات اجتماعی با فقه استکشافی

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، در نشست علمی «جایگاه دانش فقه در شکل‌گیری نظامات اجتماعی»، فقه را دانش روشمند و مدلل احکام شرعی دانست و تصریح کرد: منظور از مدلل و روشمند یعنی یک روش اجتهادی و استنباطی دارد و برای استنباط احکام دلایلی را اقامه می‌کند. لذا منظور ما در اینجا با فقه به معنای توضیح المسائل و یا مجموعه فتاوایی که یک فقیه بیان می‌کند، متفاوت است ...

نشست: جایگاه دانش فقه در شکل گیری نظامات اجتماعی، حلقه فقه نظام اجتماعی دانشگاه امام صادق(ع)، ۲۰ مهر ۱۳۹۹
فایل صوتی: https://eitaa.com/Jurisprudence_ss/48

متن کامل در ادامه مطلب

 

استاد علیدوست: روش‌شناسی استنباط نظام اقتصادی اسلام

درباره نظام اقتصادی اسلام سه پیش فرض داریم:

• نظام اقتصادی در اسلام هست
• این نظام قابل و یا لازم الاستنباط است
• استنباط نظام اقتصاد اسلامی روش خاصی دارد

هر سه پیش فرض یاد شده در نظر بزرگانی مثل شهید صدر مورد قبول است

ارائه شده در: نشست روش‌شناسی استنباط نظام اقتصادی اسلام، قم، ۳ مهر ۱۳۹۹
فایل صوتی: کانال روشنا
تقریر: حجت الاسلام محمدجواد نوروزی

استاد یوسفی: روش شناسی فقه تخصصی

استاد احمدعلی یوسفی: روش های کشف نظام های اجتماعی شامل موارد ذیل است:

۱. روش امضا: که همان فقه منفعل است
۲. روش اکتشاف: یعنی حرکت از روبنا به زیر بنا. به این صورت که با مطالعه احکام فقهی که از فقه اصغر استخراج می شود، به اصول و قواعد کلی که ما را به عدالت می رساند دست یابیم. شهید صدر این نظریه را پذیرفته و با توجه به قاعده منطقه الفراغ این را بسط می دهد. که البته ما روی حجیت این روش بحث هایی داریم.
۳. روش تکوین: یعنی حرکت از زیربنا به روبنا. یعنی از مبانی شروع کنیم و به سمت رو بنا ها حرکت کنیم.
۴. روش ترکیب: ما قائل هستیم که هیچ کدام از این روش ها به تنهایی کافی نیست.

 

متن کامل در مقاله: روش‌های استنباط نظام اقتصادی اسلام

استاد علیدوست: روش شناسی اجتهاد در حوزه مورد غفلت واقع شده است (نشست روش‌شناسی اجتهاد در مسائل نوپیدا)

یکی از موضوعاتی که در حوزه کمتر به آن توجه شده، بحث روش شناسی اجتهاد است، اگر کسی از روش شناسی در بحث اجتهاد بهره برد، توانسته گام موفقی در عرصه اجتهاد بردارد.

 

نشست روش‌شناسی اجتهاد در مسائل نوپیدا، ۲۲ اسفند ۱۳۹۷

دریافت فایل صوتی

دریافت گزارش علمی نشست

 

گزارش اجمالی و خبری نشست در ادامه مطلب

 

مقاله گستره و روش شناسی فقه الاجتماع؛ خسروپناه و رجبی

ویژگی فقه الاجتماع مطلوب از منظر نویسندگان:

• توسعه در موضوع به معنای مکلّف شدن جامعه، حکومت و تاریخ در خطابات شرعی
• توسعه در حکم به معنای عمومیت احکام نسبت به رفتارها، راهبردها و ساختارها

 

مقاله را می توانید از اینجا دانلود کنید.

استاد مبلغی: روش شناسی فقه تخصصی (مصاحبه با سایت رهبری)

استاد مبلغی:

متأسفانه در حوزه‌ علمیه با وجود روش خاص فقهی، علم «روش‌شناسی» نداریم؛ یعنی یک علمی که روش‌های فقها را استخراج کند و این‌ها را منضبط کند و تحت تعلیم و آموزش قرار دهد. نیاز به تأسیس یک علم داریم به نام روش‌شناسی. البته بعضی‌ها این را در فلسفه‌ فقه می‌گنجانند، اما من می گویم نه و باید این را مستقل کنیم، چون بسیار مهم است و باید مستقلا به آن بپردازیم.

روش‌شناسی فقهی انواعی نیز دارد؛ گاهی توصیفی است. به این معنی که شما می‌روید روش فقهای بزرگ‌تان را شناسایی و توصیف می‌کنید و سپس ارائه می‌دهید. این خودش یک بابی است در گام اول که البته گامی اساسی هم هست. گاهی این روش‌شناسی  هنجاری است، یعنی شما اظهار نظر اجتهادی می‌کنید و می‌گویید مثلاً این روش مرحوم نایینی درست است یا آن روش درست است یا این بخشی از این چنین است و بخش دیگر چنان. بنابراین روش در فقه یک روش تخصصی است، اما وقتی همین روش عام را در یک شاخه‌ی تخصصی می‌آورید، باید این روش را به تناسب این رشته، بومی و تخصصی نمود.

(۱۳۹۸/۴/۹)

 

متن تفصیلی در ادامه مطلب